×
Gönderilerin gümrük bölgeleri ve limanlar boyunca hareket ederken takip edilmesi, dünya genelinde 14 binden fazla farklı yönetmeliğe uyum sağlamak anlamına gelir. Son yıllarda yapılan uluslararası taşımacılık sorunlarına dair araştırmalara göre, tüm gecikmelerin yaklaşık üçte ikisi sınırlarda belgelerin doğru şekilde eşleşmemesinden kaynaklanmaktadır. Altyapının yeterince gelişmediği bölgelerde durum daha da karmaşık hâle gelmektedir. Gelişmekte olan pazarlar olarak kabul edilen ülkelerin yaklaşık yüzde kırkı, limanlarına ve limanlarından çıkan/çıkan malları izlemek için uygun sistemlere sahip değildir. Bu durum, ürünlerinin transit sırasında nerede olduğunu takip etmeye çalışan şirketler için büyük bir görünürlük sorunu yaratmaktadır.
30 dakikadan kısa aralıklarla güncellemeler sağlayan gerçek zamanlı takip, envanter taşıma maliyetlerini %18 oranında düşürür. Tam sevkiyat görünürlüğü sayesinde şirketler, jeopolitik kesintilere karşı proaktif olarak rotalarını değiştirebilir, konteyner kullanımını %22 oranında optimize edebilir ve yıllık yük hırsızlığı kayıplarını 740 bin dolara kadar azaltabilir.
En son GPS sistemleri, RFID teknolojisi ve Nesnelerin İnterneti cihazları, dünya çapında malların takibinin nasıl yapıldığını değiştiriyor. Bu GPS birimleri, şimdi konumları yalnızca birkaç milimetre hassasiyetle belirleyebiliyor ve bu oldukça etkileyici. Bu arada, küçük RFID etiketleri, gemiler limana ulaştığında ya da mallar depolar içinde hareket ederken envanterlerin tamamının otomatik olarak taranmasını mümkün kılıyor. Ayrıca, taşıma sırasında konteynerlerin içinde neler olduğunu gerçekten izleyen IoT sensörleri de var. Bunlar, sıcaklık değişimlerini yarım santigrat dereceye kadar izler ve nem seviyelerini de sürekli takip eder. Geçen yıl yayımlanan Lojistik İnovasyon Raporu'ndaki son bulgulara göre, bu teknolojiyi benimseyen şirketlerin, eski moda elle yapılan yöntemlere kıyasla sevkiyat gecikmeleri neredeyse yarıya düşmüş. Tüm bu teknolojiler bir araya geldiğinde, ürünleri uluslararası sınırlar boyunca takip eden temelde sürekli bir dijital iz oluşturuyor. Bu durum gümrük işlem sürelerini de önemli ölçüde kısalttı, sektör içi kaynaklara göre bazen yüzde otuz kadar azalma görüldü.
IoT teknolojisiyle çalışan akıllı konteynerler, hassas yükler için iç ortamlarını otomatik olarak ayarlayabilir. İlaçlara gelince, gemideki sensörler sıcaklık güvenli sınırların dışına çıkarsa uyarı verir ve geçen yıl Ponemon araştırmasına göre her yıl yaklaşık yedi yüz kırk bin dolar değerinde olan bozulmuş ürün kayıplarının önüne geçer. Denizyolu taşımacılığı yapan şirketler, taşıma sırasında bozulmaya bağlı sigorta taleplerinde yaklaşık yüzde doksan iki oranında düşüş yaşadı. Ayrıca nem kontrol sistemlerinin de unutulmaması gerekir; bu sistemler yurt dışına gönderilen metal parçalarda pas oluşumunu önler ve kıtalar arası bu uzun deniz yolculuklarında endüstriyel ekipman için her yıl yaklaşık on iki milyon dolar tasarruf sağlar.
Modern hibrit takip çözümleri, gemiler şehirlere yakınken GPS sinyallerini baz istasyonu bağlantılarıyla birleştirirken, açık okyanuslar ve Kuzey Kutbu gibi donmuş bölgelerde ise uyduya dayalı sistemlere güveniyor. Özellikle kuzey deniz yollarını örnek alalım; bunlar pozisyon güncellemelerinin en fazla birkaç saniyede bir gelmesini sağlamak için Dünya'ya yakın yörüngedeki uydulara büyük ölçüde bağımlı. Çoğu büyük şirket, baz istasyonu hizmetinin olmadığı bölgelerde bile farklı ağlar arasında otomatik olarak geçiş yapan akıllı sistemler sayesinde yaklaşık %99 oranında güvenilirlik bildiriyor. Bu da Asya'nın Güneydoğu bölgesindeki limanların yağmurlu mevsim aylarında yoğun yağmurlar nedeniyle kapanması durumunda bile kargo gemilerinin kesintisiz şekilde takip edilebilmesini sağlıyor.
Endüstriyel sınıf IoT cihazları askeri standartlarda dayanıklılık sunsa da, birim başına 120-450 ABD doları maliyeti genellikle yüksek hacimli sevkiyatlar için bütçeleri aşar. Bir konteyner seferi başına 3-8 ABD doları olan "ödeme-başı-sefer" sensörlerini kullanan birçok operatör, kritik sıcaklık veya coğrafi konum veri akışlarını kaybetmeden sermaye harcamalarını %65 oranında azaltmaktadır.
Deniz, hava ve kara taşımacılığında gerçek zamanlı takip teknolojisi, küresel nakliye şirketlerinin baş belası olan, yük bir taşıma türünden diğerine geçerken ortaya çıkan o sinir bozucu kör noktalarla sonunda başa çıkmayı sağlıyor. Günümüzde akıllı IoT cihazları ve GPS sistemleri, mallar gemiler, uçaklar ve kamyonlar arasında seyahat ederken onların nerede olduğunu net bir şekilde göstermek için birlikte çalışıyor. Konteynerler limana entegre GPS'li olarak ulaştığında, uçaklara aktarılmaları ile birlikte sevkiyat belgelerine otomatik güncellemeler yapılıyor ve bu da bekleme sürelerini önemli ölçüde azaltıyor. Bazı raporlara göre, bu durum geleneksel kağıt temelli yöntemlere kıyasla geçen yıl DHL'nin en son bulgularına göre yaklaşık yüzde 40 oranında gecikmeyi azaltıyor.
Tüm tedarik zincirini kapsayan takip platformları, GPS cihazlarından, RFID etiketlerinden ve çeşitli IoT sensörlerinden gelen bilgileri bir araya getirerek işletmelerin konteynerlerin nereye gittiğini her yerde takip etmesini sağlar. Geçen yıl Gartner tarafından yayımlanan bir araştırmaya göre, bu tür takip teknolojilerini uygulayan firmaların işletme giderleri yaklaşık %27 oranında azalmıştır ve bunun temel nedeni gemilerin liman bölgelerinde daha az boş durması ve gümrük işlemlerini eskisine göre çok daha hızlı tamamlamasıdır. Bir diğer büyük avantaj ise taşıma konteynerlerinin içindeki sıcaklık veya nem seviyeleri dengesiz hale geldiğinde otomatik uyarıların verilmesidir. Bu durum özellikle soğuk muhafaza gerektiren ilaçlar ya da farklı iklimler arasında taşınan ve aniden meydana gelen değişikliklerden dolayı bozulabilen taze ürünler açısından büyük önem taşır.
Büyük bir elektronik şirketi, 2023 yılında Şenzhen'den Los Angeles'a kadar olan gemi, uçak ve kamyon gibi çeşitli taşıma hatları boyunca sevkiyatları gerçek zamanlı olarak takip eden akıllı konteynerler kullanarak bir test gerçekleştirdi. Sistem, limanda o anda yaşanan 12 saatlik gecikmeyi tespit ettiğinde, bu konteynerlerin yaklaşık %30'unu teslimat sürelerini karşılayabilmek adına hemen havayoluyla yönlendirdi. Sonuç olarak, toplam geç teslimatlar yaklaşık %18 oranında düştü ve tüm operasyon için başlangıçta bütçelenen maliyetlerin sadece yaklaşık %5 içinde kalındı.
Eski eski sistemler, konteynerler bir taşıyıcıdan diğerine geçtiğinde kaybolmaya meyillidir ve bu da çeşitli takip sorunlarına neden olur. Ancak şimdi blockchain teknolojisinin farklı taşıma şirketleri arasında hiçbir boşluk bırakmadan her şeyi takip etmeye devam ettiğini görüyoruz. McKinsey'in son bir çalışmasına göre, bu yeni sistemleri uygulayan işletmelerin kâğıt işleri hataları yaklaşık yarısına, yaklaşık %52'ye düşmüş ve taşıyıcılar arasındaki zaman alıcı devir süreçleri de daha hızlı hale gelmiştir; yalnızca geçen yıl bekleme süreleri yaklaşık %22 oranında azalmıştır. Bunu bu kadar iyi çalışan şey, deniz taşımacılığı şirketlerinin, havayollarının ve nakliyecilerin dijital olarak birbiriyle iletişim kurmak için standartlaştırılmış yolların olmasıdır. Bu, farklı noktalarda birden fazla dış tedarikçi dahil olsa bile bilginin tedarik zinciri boyunca sorunsuz şekilde ilerlemesini sağlar.
Bulut tabanlı platformlar, bu dağınık lojistik veri noktalarının hepsini tek bir ekran üzerinde görüntülenebilir hale getirerek şirketlere yurt dışındaki gönderileriyle ilgili 7/24 görünürlük sağlıyor. Örneğin 2024 Bulut Lojistiği Pazar Raporu'ndaki bulgulara bir göz atın. Bu sistemler aslında kargonun şu anda nerede olduğunu, gümrük işlemlerinin nasıl ilerlediğini ve aynı anda on beşten fazla farklı taşıma merkezinde sıcaklık ile nem seviyelerini bile izleyebiliyor. Artık sonsuz e-posta zincirleri ya da elektronik tablo kâbusu içinde güncellemeler peşinde koşmaya gerek yok. Bu araçları kullanan şirketlerde geçen yıl Logistics Tech Quarterly tarafından bildirildiği üzere gecikmelerde yaklaşık %32 oranında önemli bir düşüş görüldü. En büyük kazanç mı? Bir şeyin neden henüz ulaşmadığını anlamaya çalışırken daha az stres.
Modern takip sistemleri, konteyner GPS konumlarını sıcaklık okumaları, nem seviyeleri hatta darbe tespiti gibi çeşitli sensör bilgileriyle birleştirir ve ardından bunu sorunlar büyük dertlere dönüşmeden önce fark eden oldukça akıllı yapay zekâ algoritmalarından geçirir. Örneğin soğutulmuş deniz ürünleri gönderilerini ele alalım; sıcaklık aniden çok yükseldiğinde bu sistemler otomatik olarak uyarı gönderir ve böylece lojistik personeli malları genellikle sadece 2 ila 4 saat içinde başka bir yere yönlendirebilir. Geçen yıl Maritime Tech Journal'a göre bu, neredeyse iki kat daha uzun süren eski yöntemlere kıyasla çok daha iyidir. Buradaki gerçek değer, insanları sayılar ve grafiklerle boğmak yerine, hemen harekete geçebilecekleri faydalı bilgilerle sağlamaktır.
Bulut sistemleri, yoğun dönemlerde sevkiyat hacminde meydana gelen büyük artışları kolayca karşılayabilir ve bazen normalin on katına kadar ölçeklenebilir. Ancak Cloud Security Alliance'nin (2024) son araştırmasına göre, işletmelerin neredeyse onda yedisi verilerinin nerede saklandığı ve gerçekten ne kadar güvenli olduğundan endişe duyuyor. İyi haber şu ki; birçok modern bulut çözümü bu endişelere doğrudan hitap ediyor. Farklı ülkelerde bölgesel veri merkezleri kurmaya başlamışlar, güçlü AES-256 şifreleme standartlarını uygulamışlar ve yalnızca yetkili kişilerin hassas bilgileri görebilmesi için rol tabanlı erişim kontrolleri oluşturmuşlar. Bu önlemler, şirketlerin GDPR gibi sıkı düzenlemelere uyum sağlamasına yardımcı olurken, lojistik yöneticilerinin gün be gün güvendiği kritik gerçek zamanlı takip işlevlerinin korunmasını da sağlar.
Günümüzün takip sistemleri, 24 saatten fazla süren gecikmeler olduğunda, rotalar planlanandan yüzde 5'ten fazla saptığında veya gümrükleme sırasında sorunlar yaşandığında otomatik güncellemeler gönderir. Bu tür uyarıları almak, işletmelere ürünlerin nereye yönlendirileceğini değiştirme, personel programlarını ayarlama veya belgeleri önceden hazırlama gibi önlemleri almak için zaman kazandırır. Geçen yıl yayımlanan bir lojistik verimliliği raporuna göre, bu tür proaktif yaklaşım, her şeyi yalnızca elle izlemeye kıyasla gecikmeleri yaklaşık %32 oranında azaltır. Bazı gelişmiş sistemler, limanların sevkiyatları ne kadar sürede hallettiğine dair geçmiş kayıtları analiz eder ve bu bilgiyi mevcut koşullarla birleştirir. Bu sayede yük limana varmadan önce potansiyel trafik yoğunluklarını tespit etmeyi mümkün kılar.
Sensörlerle donatılmış konteynerler ve GPS ile takip edilen kamyonlar, nakliye şirketlerine limanlardaki bekleme süreleri hakkında güncel bilgi sağlar. Bu sayede şirketler, ihtiyaç duyulduğunda yüklerini daha az kalabalık terminallere yönlendirebilir. Geçen yıl Panama Kanalı'nda yaşanan kuraklık sırasında olanlara bir örnek olarak bakın: bazı şirketler su seviyesiyle ilgili gerçek zamanlı verileri kullandı ve Asya menşeli Doğu Kıyısı'na gidecek mallarını Batı Kıyazı limanlarına yönlendirerek yaklaşık 740 milyon dolarlık kayıp zamanı önledi. Düzenlemelere uyma konusunda da işler kolaylaşıyor çünkü otomatik güncellemeler gümrük işlemlerini hallediyor ve sektörden gelen son raporlara göre bu, önceki yıllara kıyasla başarısız incelemelerin oranını neredeyse %20 azalttı.
Günümüzde makine öğrenimi modelleri, hava durumu eğilimlerine, dünya genelindeki siyasi durumlara ve taşıyıcıların geçmişteki performansına bakarak tedarik zinciri sorunlarını iki hafta ile bir ay öncesinden tahmin edebiliyor. Geçen yıl yapılan test çalışmasında da oldukça etkileyici sonuçlar elde edildi - yapay zeka farklı sevkiyat rotaları önerdiği için şirketler kasırgalar sırasında yaklaşık olarak üçte iki daha az bozulabilir ürün kaybetti. Piyasadaki yeni sistemler belirli riskler çok yükseğe çıktığında otomatik olarak devreye girerek değişiklikleri manuel müdahale olmadan kendileri yapmaya başlayacak. Şöyle düşünün: kamyonlardan gemilere geçiş yapmak ya da yeni tedarikçiler bulmak ilk önce birinin elle müdahale etmesini beklemeden gerçekleşecek.
Blockchain platformları, şirketlerin ticari sırlarını ifşa etmeden tedarik zinciri boyunca hassas verileri güvenli bir şekilde paylaşmasına olanak tanır. Üreticiler, nakliye şirketleri ve gümrük yetkilileriyle iş birliği yaparken özel bilgilerini güvende tutabilir. Otomotiv sektörüne bir örnek verirsek, tedarikçilerden oluşan bir grup, geçen yıl sevkiyatların nerede olduğunu ve transit sırasında hangi durumda olduğunu izlemek için standart API'leri kullanmaya başladığında, can sıkıcı teslim alma süreçlerini neredeyse yarıya indirmiş (yaklaşık %41) oldu. Bu blockchain sistemlerini gerçekten değerli kılan şey, içlerinde barındırdıkları denetim kaydı özelliğidir. Bu özellik, herhangi bir müfettiş geldiğinde kağıt dosyalar arasında karışık halde arama yapmak zorunda kalmadan, herkesin sürekli değişen uluslararası ticaret kurallarına uyum sağlamasına yardımcı olur.
Yurtdışı lojistik takibi, çok sayıda gümrük yönetmeliğiyle başa çıkmak, gelişmekte olan pazarlarda yetersiz altyapı ve eski takip sistemlerinin sınırlamaları gibi zorluklarla karşı karşıyadır.
GPS, RFID ve IoT sensörleri gibi gerçek zamanlı takip teknolojileri, kesin konum takibi sunar, otomatik güncellemelere izin verir ve konteynerler içindeki çevresel koşulların sürekli izlenmesini mümkün kılar.
Bulut tabanlı platformlar lojistik verilerini merkezileştirerek sevkiyatın gerçek zamanlı görünür olmasına, GPS ve IoT ile entegrasyon aracılığıyla proaktif içgörülere ve tedarik zinciri sistemleri arasında sorunsuz iletişim kurmaya olanak tanır.
Tahmine dayalı analizler ve yapay zeka, desenleri ve eğilimleri analiz ederek tedarik zinciri aksaklıklarının önceden görülmesine ve bunlara karşı önlemler alınmasına yardımcı olur; bu da önceden yönlendirme değişikliği veya lojistik ayarlamaları yapılmasını sağlar.
Blok zinciri, tedarik zincirleri boyunca güvenli veri paylaşımını sağlar, kağıt işlerindeki hataları azaltır, taşıyıcılar arasındaki devreleri hızlandırır ve düzenleyici uyum için denetim izleri sunar.
